Sinds zomer 2020 werk ik als vrijwilliger in een Informatiewinkel van Indebuurt 033, in Kruiskamp.
De gemeente Amersfoort heeft vier van dergelijke winkels die als doel hebben Amersfoortse burgers te helpen met dingen in de samenleving die ze ingewikkeld vinden. Denk aan brieven van de overheid over bijvoorbeeld belastingen, uitkeringen, toeslagen of boetes, contact met instanties over energie en telefoon, of het vinden van huisvesting of zorg. Mensen begrijpen brieven van de overheid of van instanties vaak niet, of omdat ze de Nederlandse taal niet goed machtig zijn, of omdat het om ingewikkelde onderwerpen en formele taal gaat. Ook zijn veel mensen niet in staat goed met de computer te werken. De meesten hebben wel een telefoon, maar om iets aan te vragen bij de overheid moet je meestal bewijzen printen en meesturen of uploaden, iets wat veel mensen niet kunnen.
In de winkels werken teams van professionals, bestaan de uit maatschappelijk werkers en sociaaljuridische dienstverleners. De contacten met de burgers gebeuren in eerste instantie door vrijwilligers zoals ik. Als het te ingewikkeld blijkt te zijn, dragen we het contact over aan een professional, of wij doen het samen. De winkels werken op afspraak, en voor iedereen hebben we drie kwartier.
Ik ben eraan begonnen omdat ik graag iets wilde betekenen voor mensen die moeite hebben met formele taal en regels. En omdat ik dacht dat ik mijn kennis over sociale zekerheid na mijn pensioen zo goed kon inzetten. In de praktijk is mijn kennis eigenlijk bijna nooit nodig. Het gaat meer om gezond verstand, ervaring, inlevingsvermogen en vasthoudendheid als wij vervolgens bellen met de instanties.
Meestal heb ik erg te doen met de mensen. Wat bijvoorbeeld te denken van iemand die binnen drie maanden vijf verschillende contracten met een energieleverancier in de maag gesplitst kreeg door telefonische verkopers? Het was voor mij bijna niet te achterhalen wat er nu precies gebeurd was door die smiechten die beloven de boete te betalen als iemand zijn energiecontract voortijdig opzegt. Maar intussen helpen zij iemand in de puree omdat die niet snapt wat 16 er gebeurt en niet doorheeft dat ze iedere keer de meterstanden goed moet doorgeven. En dat allemaal voor enkele euro’s ‘winst’ die er op den duur natuurlijk helemaal niet is. We helpen mensen met het aanvragen van subsidie voor sport of muzieklessen van hun kinderen, of van de mogelijkheid om kleren te krijgen van de kledingbank. We helpen hen met het aanvragen of gebruiken van een DigiD of het installeren van de corona-app op de telefoon. Kwijtschelding van gemeentelijke belasting. Het kiezen van een zorgverzekering. Mensen die tussen twee instanties vermorzeld dreigen te worden. Ik vind het meestal bevredigend en blikverruimend werk. Soms ook niet, bijvoorbeeld als iemand na jaren in Nederland gewoond te hebben, helemaal nog geen Nederlands spreekt of begrijpt, en dat niet erg lijkt te vinden. Of als een man een jonge vrouw uit Tunesië laat overkomen, beweert dat hij haar kan onderhouden, maar zodra zij in Nederland is, aanvullende bijstand aanvraagt (en niet krijgt overigens). Soms zijn we ook intensief bezig met een proces, waarbij het om heel weinig geld gaat. Je vraagt je dan af of de overheid niet wat soepeler met zaken kan omgaan.
Toen tijdens corona alles dicht was, zelfs bijvoorbeeld het stadhuis of de sociale dient, waren de informatiewinkels open. Mooi toch?
Laura
