Maar de lente wist het niet
En de bloemen bleven bloeien
En de zon scheen…
De eerste mooie lentedag sinds lange tijd brak aan
En de zwaluwen kwamen terug
En de lucht werd roze en blauw
Het werd later donker en ’s ochtends kwam het licht vroeg door de ramen
Hoe zal ik een paasverhaal vertellen, deze lente van 2022? Twee jaar geleden was er een stralende lente waarin de wereld ineens tot stilstand kwam. Een mij onbekende dichter maakte het lentegedicht waarvan het begin hierboven staat. Een gedicht van vervreemding midden in de ervaring dat de wereld toch gewoon door draait. Ook als voor jou nu de wereld stilstaat. Er is iets dat niet klopt, en toch gaat bijna alles gewoon door. Wat toen, in het begin van de pandemie, voor ons allemaal gold, geldt altijd al voor wie een zware inbreuk in het leven ervaart. Die herkent dat vervreemdende gevoel: alles gaat gewoon door- hoe kan dat?
Alles gaat gewoon door, maar je doet zelf niet mee, voor jou staat de wereld stil. Inmiddels zijn we in de volgende op een andere manier ernstige crisis van wereldwijde proporties beland. In een stralende lente, en de natuur, als altijd onschuldig, gaat door met wat zij moet doen. De natuur weet niets, de natuur is onschuldig. Niet zo voor oud-leraar Duits O. den Besten (alter ego van Wim de Bie) die de lente maar opzichtig en obsceen vindt, en een hekel heeft aan de schaamteloos gele narcissen. En toch, ook in deze lente waar helemaal niets meer klopt, wordt het Pasen.
Gelukkig klopt het paasverhaal ook niet. Ik vind het troostrijk. Uit een volkomen doodgelopen weg ontstaat nieuw leven. Waar de wet van het kwaad, van verraad en eigen belang het lijkt te winnen van liefde en waarheid, komt midden in dat ongerijmde een onverwacht JA van God op onze weg. Midden in wat niet klopt, in dreiging en lijden valt er leven te ontdekken, zelfs tekoesteren en te vieren. Zo barst het zaadje open en breekt de steenbreek door het asfalt.
Dorothee Sölle, theologe en dichter uit het einde van de 20ste eeuw, vertelt met haar kenmerkende activistische vroomheid en eerlijke mystiek een schrijnend Paasverhaal:
“In Auschwitz was van september 1943 tot juli 1944 een gezinskamp, waar kinderen woonden die uit Theresienstadt waren overgebracht en die om de wereldopinie te misleiden – briefkaarten schreven. In en om dit kamp werd – en nu komt een opstandingsverhaal – op verschillende manieren aan opvoeding gedaan. Kinderen die al voor het gas waren geselecteerd, leerden Frans, wiskunde en muziek. De mensen die onderwijs gaven waren zich bij hun werk volledig bewust van de volstrekte uitzichtloosheid van hun situatie. Zelf van geen waarde meer, droegen ze de kennis over van wat in deze wereld van waarde is. Zelf te gronde gericht, onderwezen ze het niette-gronde richten, het leven. Zelf van hun waardigheid beroofd, bewezen ze opnieuw de waardigheid van de mens. Misschien zegt iemand: ‘Ze hebben er niets aan gehad.’ Maar zo spreken heidenen. Laten we liever zeggen: het maakt wel degelijk wat uit. Gód – laten we het in de taal van het hiernumaals zeggen- maakt dat verschil uit.” (in Mystiek van de dood , postuum verschenen 2003).
We moeten Pasen vieren, we kunnen de dood en deze gewelddadige tijd uitlachen. Gods JA geeft ons de kracht daartoe, elke dag. Laten we Pasen vieren, met heel veel gele narcissen. Alke Liebich
